Cees Th. Smit Siebenga

Sinds 1975 vraagt de WHO om meer aandacht voor de bloedvoorziening op mondiaal niveau, voor het eerst tijdens de World Health Assembly  te Geneve die gewijd was aan Utilization and Supply of Human Blood and Blood Products. Aanleiding was de slechte kwaliteit en veiligheid van de bloedvoorziening en de hoge sterftecijfers a.g.v. bloedtransfusie in ontwikkelingslanden.  De WHO heeft sindsdien een Global Blood Safety Initiative in het leven geroepen waarin vier organisaties zitting hebben genomen, elk vertegenwoordigd door één deskundige:  de WHO zelf, het Internationale Rode Kruis, de Internationale Vereniging voor Bloedtransfusie (ISBT) en de Wereldfederatie voor Hemofilie (WFH).

De opdracht was:

1) de mondiale bloedvoorziening in kaart te brengen en een serie overzichtelijke goed leesbare Aide Mémoires samen te stellen waarlangs ontwikkeling van de landelijke bloedvoorziening zou kunnen verlopen

2) een serie Distance Learning (aanvankelijk papier, later digitaal) te ontwikkelen om het gebrek aan kennis te verbeteren

3) quality management in cursusvorm aan te bieden in de diverse  regio’s van de WHO.

In de laat negentiger jaren is begonnen met een twee- tot driejarig overzicht van ontwikkelingen door een gedetailleerde enquête rond te zenden – het „Global Status Report on Blood Safety and Availability“. Er waren zeker verbeteringen merkbaar in de lokale voorziening op het gebied van veiligheid en beschikbaarheid van bloed en bloedproducten, maar de ontwikkeling van een landelijk systeem en governance bleef duidelijk achter. Dat leidde in 2010 tot een Resolutie  betreffende Availability, Safety and Quality of Blood Products. De lidstaten kregen een mandaat om de ontwikkeling te versnellen, gesteund door het in 2013 opnemen van bloed en bloedproducten in de al in 1977 gecreëerde Model List of Essential Medicine.

In de loop van 2018 werd op grond van de gegevens van het Global Status Report geconstateerd dat er geen werkelijke vooruitgang in de ontwikkelingen heeft plaatsgevonden. De WHO zag daarin aanleiding om te hulp te schieten en merkbare en zichtbare verbetering aan te brengen: het “Action framework to advance universal access to safe, effective and quality-assured blood products”, gebaseerd op de geconstateerde  grote tekortkomingen of uitdagingen.

Ik heb meegewerkt aan ontwerp en implementatie van het document International Development of Transfusion Medicine: dankbaar  werk waarin onderwijs en wetenschap samengingen.

Cees Smit Sibinga is emeritus hoogleraar Internationale Ontwikkeling van Transfusiegeneeskunde aan de RUG  en het UMCG. Als klinisch haematoloog heeft hij de bloedvoorziening voor het noorden van ons land opgezet en vorm gegeven door toegepast wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en ‘evidence-based’ klinische toepassing van bloedtransfusie. Hij is met name gespecialiseerd in opzet en structurering van een duurzame, veilige en toegankelijke bloedvoorziening in ontwikkelingslanden en is daarvoor semi-permanent adviseur van de WHO, de Wereld-gezondheidsorganisatie.  Hij is de auctor intellectualis van het Academisch Instituut voor Internationale Ontwikkeling van Transfusiegeneeskunde en IQM-Consultant voor ‘International Development of Quality Management in Transfusion Medicine’. Hij heeft ruim 400 peer-reviewed publicaties op zijn  naam staan, verder 40 boeken, en veel peer-reviewed abstracts van presentaties op internationale en nationale wetenschappelijk bijeenkomsten. Hij werd met  landelijke en internationale erkenning verrast.