Jaarverslag Senioren Academie Sociëteit, 2020
Voorgeschiedenis van de Senioren Academie Sociëteit (SAS)
Met „Hoger Onderwijs voor Ouderen“ (HOVO) werd begonnen in 1986, met als voorbeeld de al eerder wereldwijd in het leven geroepen „Universities of the Third Age“. Al spoedig werd het idee geopperd om oud-docenten en emeriti van de RuG bij het Noord-Nederlandse HOVO te betrekken. Daaruit is de Senioren Academie Faculteit (SAF) ontstaan; de SAF ontwikkelde zich al snel tot een zelfstandige en multidisciplinaire studiekring van oud-docenten en emeriti van de RuG die zich bezig hield met het bestuderen van wetenschappelijke ontwikkelingen en actuele maatschappelijke thema’s. Er werden multidisciplinaire cursussen bedacht en uitgewerkt die geschikt waren voor onderwijs in zowel het HOVO-programma als voor studenten. Kunst en Cognitie was zo’n onderwerp, aangedragen door Jeroen Bartels en Charles Wildevuur. Een discussiegroep onder leiding van Dick Meijer en Henk Kauffman hield zich bezig met multidisciplinaire discussies en cursussen over onderwerpen als “Bewustzijn in Wording”. Oktober 2013 werd aan de Senioren Academie Faculteit een sociëteit toegevoegd onder de naam SAS (Senioren Academie Sociëteit) met een drieledig doel:
In Oktober 2013 werd begonnen met de bijeenkomsten onder auspiciën van de Senioren Academie Sociëteit. Eenmaal per maand werd in het Van Swinderen Huys (sinds kort ook in de Loge van de Vrijmetselaren) een bijeenkomst gehouden. Sinds een aantal jaren worden alle emeriti en ex-docenten van de noordelijke hogescholen uitgenodigd om te participeren in de SAF/SAS. Zij wordt daarin ondersteund door de Rector Magnificus, het bestuur van de Senioren Faculteit/HOVO en het HOVO. Ondanks deze activiteiten ontplooid door de SAS, zou de groep van emeriti en oud-docenten beter ingelicht moeten worden over het bestaan van de SAS: het ledenaantal dreigt anders te veel terug te lopen.
Activiteiten van de Senioren Academie Sociëteit (SAS) in 2020.
De Corona-crisis die begin 2020 begon leidde in maart tot het besluit van het SAS-Presidium de bijeenkomsten van de Senioren Academie Sociëteit voorlopig op te schorten tot de pandemie geluwd zou zijn. Dat laatste leek het geval te zijn in augustus; de lezingenserie kon weer hervat worden in september, en wel in de grote zaal van de Vrijmetselaarsloge , die geheel „corona-proof“ is ingericht en waar aan alle richtlijnen van het RIVM kon worden voldaan. Ondanks de ook in het najaar nog voortdurende dreiging (veel SAS-leden zo niet de meesten behoren tot een zogenaamde „risicogroep“) was het aantal aanwezigen tijdens de bijeenkomsten rond de 25; dat is ongeveer een kwart van het aantal leden. Na afloop kon de discussie veilig worden voortgezet aan de bar en in de grote zaal van de Vrijmetselaarsloge. Er was ook weer (tijdens de bijeenkomst in Oktober) een optreden georganiseerd, één kort muzikale intermezzo door het MezzopTrio bestaande uit beroepsmusici (Nederlanders van niet-westers origine, afkomstig uit Syrie en Iran). De op de muziek van het nabije oosten geïnspireerde composities werden zeer gewaardeerd door de aanwezigen.
SAS-leden leverden wederom een waardevolle bijdrage aan de activiteiten van de SA/HOVO door het organiseren van colleges en lezingen in het kader van multidisciplinaire cursussen, maar vrijwel alle cursussen gepland voor 2020 werden uiteindelijk vanwege de Covid-19-pandemie afgelast. Desondanks waren SAS-leden actief door op individuele basis en in teamverband na te denken over onderwerpen van cursussen die de komende jaren gegeven zouden kunnen worden, in overleg met de SA/HOVO-organisatie.
SAS-bijeenkomsten
De serie SAS-lezingen (elke tweede maandag van de maand) beloofde ook in 2020 aantrekkelijk te worden vanwege het gevarieerde aanbod aan onderwerpen: de expertise van de SAS-leden bestrijkt alle faculteiten van de Rijksuniversiteit Groningen en de Hanze-hogeschool. De Corona-uitbraak zorgde voor een lange onderbreking in de serie, een reces dat duurde van maart tot september. De volgende onderwerpen werden besproken en bediscussieerd:
13 Januari (de Nieuwjaarsbijeenkomst): Prof. Dr. Rien T. Segers: Is de Oostenwind ontembaar? Over China als autocratie, president Xi als keizer, en de BRI als economisch leger; muzikale omlijsting werd verzorgd door Robert Bosscher piano en Karin Kist zang.
13 Februari Dr Rob Haaxma: Tegen agressie. De zelfdomesticatie van de mens
9 Maart Prof. Dr. Jan Oosterhaven: Het basisinkomen: een fantastisch idee maar zal het werken?
Het Presidium besloot tot afgelasting van de andere bijeenkomsten van het voorjaar van 2020. De serie bijeenkomsten kon gelukkig in September worden hervat na luwen van de virus-uitbraak:
14 September Prof. Dr. Frits L. van Holthoon (de 66ste SAS-bijeenkomst): Engels en Marx: de profeten van het kapitalisme?
12 oktober Prof. Dr. Cees Smit Sibinga (bijeenkomst nummer 67): “Ervaringen met de internationale ontwikkeling van transfusiegeneeskunde”. Muzikale intermezzi (2 maal 10 minuten) werden verzorgd door het MezzopTrio o.l.v. celliste Karoun Baghboudarian (met trompet Rani Elias, piano Setareh Nafisi): muziek uit het midden-Oosten.
10 november Dr. Gerard te Meerman (bijeenkomst nummer 68): “Dataverzamelingen op basis van DNA-merker-analyse: beperkingen, mogelijkheden, en gevaren”.
14 december stond de Senaatsvergadering op het programma (presentatie financieel overzicht, jaaroverzicht van activiteiten, plannen voor 2021, en begroting 2021; verkiezing nieuwe voorzitter), met aansluitend Prof. Dr. Bernard H. Stolte: „het KNIR, het Koninklijk Nederlands Instituut te Rome“.
Bijeenkomsten van het Presidium van de SAS
Het Presidium van de SAS kwam in 2020 5 maal bijeen, in September een reguliere vergadering, in November een vergadering ter voorbereiding van de Senaatsvergadering op 14 December en het overleg met het bestuur van de SA op de kamer van de directeur HOVO Noord-Nederland; overleg van het SAS-presidium met de Rector Magnificus (RM) vond plaats 9 December via een streaming. Toelichten van het jaarverslag, beleidsplan, de financiën en de begroting van de SAS is elk jaar een belangrijk onderwerp van de bijeenkomsten van het SAS-Presidium met SA en Rector Magnificus.
Voor de opvolging van de voorzitter werd een kandidaat bereid gevonden: Prof. Dr. Ton Schoot Uiterkamp, die echter pas medio 2021 het stokje kan en wil overnemen. Tot die tijd zal de huidige voorzitter aanblijven.
Overleden in 2020
Prof. Dr. J.J. Mooij (Hans) en Prof. Dr. C.H. Gips (Chris).
Discussiegroepen
Er was overleg met de leden van de besturen van een drietal discussiegroepen. De groep “De Impact van de Natuurwetenschap en Technologie op de Maatschappij” werd voortgezet door Cees Smit Sibinga. In het voorjaar werd de opzet gepresenteerd van de volgende (najaar 2020) multidisciplinaire HOVO-cursus Kunstmatige Intelligentie – Een vloek of een zegen? Helaas moest ook deze cursus worden verdaagd naar 2021, in het najaar.
Tijdens de oktober bijeenkomst zijn de volgende thema’s die tot discussiegroepen en eventuele multidisciplinaire HOVO-cursussen kunnen leiden, onder de aandacht van de aanwezige leden gebracht:
Namens het Presidium (14 december 2020)
Cees Th. Smit Sibinga, voorzitter
Winfried W.C. Gieskes, secretaris
