Jaarverslag van de Senioren Academie Societeit (SAS) 2021
Leden, en potentiële groei in aantal
Einde 2020 en begin 2021 werd een oproep gedaan aan alle tot dan toe geregistreerde leden met het verzoek om te melden of men lid wilde blijven van de SAS. Na een drietal herhalingen van deze oproep bleken er 83 ex-docenten van de RuG (hoogleraren, UHD’s en UD’s) en 3 ex-docenten van de Hanzehogeschool nog steeds geïnteresseerd te zijn in de Sociëteit, en bereid tot het betalen van de contributie van Ͼ 50,00. Aan het eind van het jaar (2021) staan er 96 personen op de ledenlijst van de SAS (het overgrote merendeel mannen, ex-docenten van de RuG), een significante groei, die te danken is aan mond-tot-mond-reclame; het streven is om het aantal op 200 te brengen.
Die reclame was nodig: docenten van de noordelijke Hogescholen maar ook die van de Rijksuniversiteit Groningen ontgaat het bij pensionering nog steeds dat er een Senioren Academie Societeit bestaat. Men wordt onvoldoende ingelicht bij het afscheid van het werk. Er is dit jaar actie ondernomen vanuit het presidium van de SAS om daar verandering in te brengen, en zowel aan de Hanzehogeschool als aan de RuG wordt sinds kort beter bekendheid gegeven aan het bestaan van een Sociëteit voor ex-docenten; er werd opgeroepen om lid worden met artikelen in Broerstraat-5 en het RuG-magazine en in een periodiek van de Hanze met deze strekking: „Nieuwsgierigheid blijft, ook als je gestopt bent met werken. De Senioren Academie Sociëteit (SAS) is in 2013 opgericht voor oud-docenten van de RUG en van de noordelijke Hogescholen. Er zijn nu tegen de honderd leden. Tijdens de maandelijkse bijeenkomsten geeft een van hen een lezing, en omdat het een interdisciplinair gezelschap betreft is het lezingenaanbod zeer gevarieerd. De lezingen worden gevolgd door discussie en een borrel. Ook zijn er discussiegroepen, en zijn leden betrokken bij HOVO-cursussen. De lezingen worden ook online aangeboden“. Ledenwerving middels een „pitch“ tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van gepensioneerden van de Hanze-hogeschool was niet mogelijk, zo kreeg onze voorzitter te horen, omdat men het idee had dat de SAS er alleen is voor ex-docenten. Dat is niet het geval: de SAS staat ook open voor OBP, zowel van de RuG als van de noordelijke Hogescholen; dit werd nog eens benadrukt tijdens een bijeenkomst, eind November, van het SAS-DB met het bestuur van SA/HOVO (Doeko Boscher en (Jacqueline Kampman).
Afgelasten en hervatting van de bijeenkomsten: de Corona-crisis
De Corona-crisis leidde al in maart van het vorige jaar, 2020, tot het besluit van het SAS-Presidium de bijeenkomsten van de Senioren Academie Sociëteit voorlopig op te schorten tot de pandemie geluwd zou zijn maar dat laatste bleek pas het geval te zijn in september van dit jaar, 2021. De lezingenserie werd definitief verplaatst naar de grote zaal van de Vrijmetselaarsloge , die geheel „corona-proof“ is ingericht en waar alle richtlijnen van het RIVM kunnen worden opgevolgd; in het Van Swinderen Huys (de „oude“ en zeer vertrouwde locatie) kon daar moeilijker of niet aan voldaan worden. Het besluit is nu definitief genomen: ook in de toekomst is de Vrijmetselaarsloge onze keuze voor de maandelijkse samenkomsten, die niet meer per se op de 2de maandag van de maand zullen plaatsvinden: de zalen in de Loge zijn dan niet altijd vrij, ze worden met name veel gebruikt voor HOVO-cursussen, „onze“ Grote Zaal (de „Grote Voorhof“) als er veel cursisten zijn. Wat de Loge ook zo geschikt maakt voor de SAS: na afloop kan in de Loge de discussie veilig worden voortgezet in de ruim opgezette bar, waar anderhalve meter afstand houden ook gemakkelijk is. Inmiddels is de Loge net zo vertrouwd als tevoren het van Swinderen Huys; de bijeenkomsten worden drukker dan ooit bezocht lijkt het, terwijl een aantal leden de lezingen thuis online volgt.
SAS, HOVO, en HOVO-cursussen
SAS-leden leverden wederom een waardevolle bijdrage aan de activiteiten van de SA/HOVO door het organiseren van colleges en lezingen in het kader van cursussen, ook multidisciplinaire. Verschillende SAS-leden (o.m. Rien Segers; Betty Meyboom) waren actief door op individuele basis en in teamverband na te denken over onderwerpen van cursussen die de komende jaren gegeven zouden kunnen worden, in overleg met de SA/HOVO-organisatie; ze zullen zich nog dit jaar melden bij HOVO-directeur Jacqueline Kampman met hun plannen, en ook voor overleg op het punt van fianciën: sprekers in college-series van HOVO moeten tevoren duidelijk te horen krijgen wat het honorarium is, en dat kan noodzakelijkerwijs niet hoog zijn.
De groep De Impact van de Natuurwetenschap en Technologie op de Maatschappij werd voortgezet door Cees Smit Sibinga; de discussiegroep heeft inmiddels een volgende multidisciplinaire HOVO-cursus in voorbereiding, opnieuw zes donderdagmiddagen met 12 colleges. Het thema is geënt op de recente klimaatrapporten en richt zich op de bestaande dilemma’s in drie groepen van vier colleges:
In het voorjaar werd de opzet gepresenteerd van de multidisciplinaire HOVO-cursus Kunstmatige Intelligentie ; deze is onlangs gestart. Een cursus „klimaatverandering en energietransitie“ wordt in de loop van volgend voorjaar uitgewerkt, en over een cursus „pandemieën“ wordt nagedacht.
De SAS-bijeenkomsten in 2021
De bijeenkomsten werden vanaf Juni geleid door de nieuwe voorzitter, Prof. Dr. Ton Schoot Uiterkamp. Aan de oud-voorzitter werd een oorkonde ter hand gesteld: Prof. Dr. Cees Smit Sibinga werd tijdens de SAS-bijeenkomst van September benoemd tot erelid en lid van verdienste.
12 April (virtueel, Zoom, thuis): Prof. Dr. Annette Harder „oude dichters nieuwe benaderingen“
10 Mei (virtueel, Zoom, thuis): Prof. Dr. Henk Th. van Veen: de Medici-groothertogen van Toscane“
14 Juni (virtueel, Zoom, thuis): Dr. Gerard J. te Meerman: „DNA in forensisch/medisch onderzoek“
Zomer-reces
13 September (fysiek en Zoom): Dr. Anneke Mulder-Bakker: „Geleefd Geloof, 1200-1580“
18 Oktober (fysiek en Zoom): Prof. Dr. Betty Meyboom: „Uitburgeren: denk aan het levenseinde“
15 November (fysiek en Zoom): Prof. Dr. Maarten J.H. Slooff: „40 jaar transplantatiegeneeskunde“
13 December (fysiek en Zoom): Prof. Dr. Bernard Stolte: „het Nederlands Instituut te Rome“
Bijeenkomsten van het Presidium van de SAS
Het Presidium van de SAS (Ton Schoot Uiterkamp voorzitter, Anneke Mulder-Bakker penningmeester, Dirk-Jan Reijngoud technische zaken als websitebeheer en online-aspecten, en Winfried Gieskes, secretaris) kwam in 2021 7 maal bijeen voor onderling overleg, in November (alleen het DB) met het SA-bestuur in de kamer van de directeur van HOVO Noord-Nederland, en in december met de Rector Magnificus (RM; virtuele bijeenkomst). Toelichten van het jaarverslag, beleidsplan, de financiën en de begroting van de SAS, en ontwikkelen van HOVO-cursussen is elk jaar het onderwerp van de bijeenkomsten van het SAS-Presidium met SA en RM.
Overleden
We gedenken Prof. Dr. Ton van der Geest, Prof. Dr. Eddy Ferwerda, Prof. Dr. Jan Homan van der Heide, en Drs. Remco Ekkers, dichter, ex-docent Hanzehogeschool, en jaren lang lid van het SAS-presidium.
Post Scriptum en pro memorie: voorgeschiedenis van de Senioren Academie Sociëteit (SAS)
Met „Hoger Onderwijs voor Ouderen“ (HOVO) werd begonnen in 1986, met als voorbeeld de al eerder wereldwijd in het leven geroepen „Universities of the Third Age“. Al spoedig werd het idee geopperd om oud-docenten en emeriti van de RuG bij het Noord-Nederlandse HOVO te betrekken. Daaruit is de Senioren Academie Faculteit (SAF) ontstaan; de SAF ontwikkelde zich al snel tot een zelfstandige en multidisciplinaire studiekring van oud-docenten en emeriti van de RuG die zich bezig hield met het bestuderen van wetenschappelijke ontwikkelingen en actuele maatschappelijke thema’s. Er werden multidisciplinaire cursussen bedacht en uitgewerkt die geschikt waren voor onderwijs in zowel het HOVO-programma als voor studenten. Oktober 2013 werd aan de SAF een sociëteit toegevoegd onder de naam SAS (Senioren Academie Sociëteit) met een drieledig doel:
In Oktober 2013 werd begonnen met de bijeenkomsten onder auspiciën van de Senioren Academie Sociëteit. Eenmaal per maand werd in het Van Swinderen Huys een bijeenkomst gehouden. Sinds een aantal jaren worden alle ex-docenten van de noordelijke hogescholen uitgenodigd om te participeren in de SAF/SAS; de Senioren Academie Societeit staat nu ook open voor OBP van de RuG en de Hanzehogeschool.
Haren
De secretaris van de Senioren Academie Societeit
Winfried W.C. Gieskes
