Programma
maandag 11 maart 2019
Tijd: 15.00
Locatie: Van Swinderen Huys
maandag 11 maart 2019
Kleurloos glas: een geschenk van West Europa aan de wereld: (ii) Glazen vensters in Europa: van doorschijnend naar doorzichtig.
Henk F Kauffman

In een eerste lezing voor de SAS in 2017 werd  de uitvinding van kleurloos glas in Venetië behandeld, en zagen we hoe het slijpen ervan in holle en bolle vormen  leidde tot een transformatie van de wetenschappelijke, maatschappelijke en culturele denkwereld in het Europa van de 17e en 18e eeuw. In deze tweede lezing wordt ingegaan op het gebruik van doorzichtig glas in vensters in West-Europese landen vanaf de 16de eeuw: een nog nooit beschreven geschiedenis. Aan  de hand van de schilder- en miniatuurkunst zijn de sporen te volgen van het ontstaan van afdichtingen van de vensters in de loop van de geschiedenis: open ramen in meer zuidelijke gebieden van het Europa van de 13e eeuw, de komst van de wasdoekramen (en andere afdichtingen), en pas veel later de licht-doorlatende maar ondoorzichtige vensters in de 15e en 16e eeuw, en tenslotte de opkomst  van de glas-in-loodvensters van de 16e,  17e en 18e eeuw. De ontwikkelingen in de Nederlanden gingen sneller dan elders in Europa: “de Verlichting” kwam letterlijk de Hollandse huiskamers van de Gouden eeuw binnen, zie de doorzichtige vensterramen afgebeeld in de schilderkunst van die tijd.  De toename in het gebruik van  doorzichtig glas deed ook nieuwe culturele stromingen ontstaan; de veranderende rol in de man-vrouw verhouding komt ook ter sprake.

Henk F. Kauffman (Amsterdam, 1939) promoveerde na een studie Scheikunde en Biochemie aan de Universiteit van Amsterdam in 1974 op het proefschrift ‘The Respiratory Chain of Azotobacter vinelandii.’ Tijdens zijn studietijd was hij voorzitter van de filosofische vereniging Albertus Magnus. In 1974 volgde zijn aanstelling tot wetenschappelijk hoofdmedewerker aan het AZG in Groningen met de opdracht een laboratorium op te zetten voor fundamenteel onderzoek in de allergie, astma en COPD. Later werd Kauffman universitair hoofddocent en in 2004 bijzonder hoogleraar Internationalisering UMCG. Na zijn emeritaat in 2005 volgde voor Kauffman nog vijf jaar een parttime aanstelling aan de RUG met als opdracht de uitwisseling van onderzoeksprojecten met buitenlandse universiteiten te bevorderen. Hij begeleidde daarbij Chinese PhD-studenten aan het UMCG, waaruit langdurige contacten bleven bestaan. Kauffman was mede-oprichter van de Senioren Academie Sociëteit (SAS), een platform voor emeriti en oud-docenten van de RUG en de Hogescholen in de stad Groningen. Sinds 2008 is hij betrokken bij het onderwijs aan de Senioren Academie (HOVO). Hij is  lid van de Discussiegroep “Bewustzijn in wording” die meerdere multidisciplinaire lezingencycli voor de SA verzorgde.

.