De mens is een geboren groepsdier die een sterke neiging heeft tot paarvorming, en tevens streeft naar een vreedzame omgang met niet-verwanten. Verder bezit hij taalvermogen en opvallend grote hersenen in verhouding tot het lichaam. Dit respectabele lijstje onderscheidt hem van alle andere primaten. Hoe werd daar ooit de basis voor gelegd? Betoogd zal worden […]
Het Westen, en dan met name zijn politieke en journalistieke elite, heeft altijd ernstige perceptie-problemen met Oost-Azië gekend. Enkele decennia geleden was het Japan dat in het Westen voor veel angst, onbegrip en Fehleinschätzungen zorgde. Dat liep goed af, zo is de perceptie; het Japanse rumoer lijkt ‘gelukkig’ weer verstomd. Nu is er echter nieuw […]
Klimaatveranderingen zijn onontkoombaar, maar wellicht beheersbaar. Het Parijs Klimaatakkoord van 2015 is met name gericht op het beheersen van de uitstoot van door de mens veroorzaakte broeikasgassen zoals CO2, N2O en methaan. Daar hebben in 2015 alle UN-lidstaten zich aan geconfirmeerd, maar de implementatie blijft ver achter op de beloften. Sinds de jaren 70 lijkt […]
Wordt het een saga zonder einde? Of wordt het een triomf voor Boris Johnson? In andere woorden, „Quo vadis, Britannia?” Laurence Gormley is Emeritus Hoogleraar Europees Recht aan de Rijksuniversiteit Groningen en Visiting Professor aan het Europa College te Brugge. Van 1990 tot 2 november 2019 was Laurence hoogleraar Europees Recht te Groningen. Hij […]
Propriospinale neuronen, ook wel ‘interneuronen’ of ‘schakelneuronen’ genoemd, zijn zenuwcellen die geheel binnen het ruggenmerg zijn gelegen. Zij ontvangen prikkels vanuit het lichaam via de ‘perifere’ zenuwen, b.v. ‘pijn,’ en vanuit andere delen van het centrale zenuwstelsel, zoals de grote en de kleine hersenen en de hersenstam. De propriospinale neuronen maken vervolgens contact met andere […]
In november 2020 vinden er weer presidentsverkiezingen plaats in de Verenigde Staten. Donald J. Trump zal zich kandidaat stellen voor herverkiezing en door het congres van de Republikeinse Partij als haar kandidaat worden aangewezen. Wie in november 2020 zijn tegenstander (voor de Democratische Partij) wordt is nog helemaal niet te zeggen. Daarover speculeren heeft op […]
Het stadje Weimar had in de 19e en begin 20e eeuw een grote symbolische betekenis voor Duits-land: tegenover de ‘Macht’ in Berlijn representeerde het de idealistische traditie van de Duitse ‘Geist’. Deze symbolische betekenis ging terug op de bloeiperiode waarin Weimar – met Goethe en Schiller als grootste beroemdheden – Europese uitstraling verwierf: de Weimarer […]
Een lezing geven over intelligentie is vragen om problemen, zeker wanneer het over bacteriën gaat. Ik ga die uitdaging aan. Daartoe bespreek ik eerst competentie als bron van intelligentie daarbij de filosoof Dennett volgend. Ten tweede deel ik mijn verhaal over de bacterie in tweeën, één deel gaat over de biochemische ‘uitrusting’ en hoe die […]
Op verzoek van amateur-archeologe Leny Riedijk heb ik me vorig jaar gebogen over de aanblik van de ster Sirius door de millennia heen. Riedijk is expert op het gebied van het antieke Malta, in het bijzonder de megalithische tempelcultuur. In haar in 2018 verschenen boek postuleert ze de onconventionele visie dat deze tempelbouw teruggaat tot […]
In een eerste lezing voor de SAS in 2017 werd de uitvinding van kleurloos glas in Venetië behandeld, en zagen we hoe het slijpen ervan in holle en bolle vormen leidde tot een transformatie van de wetenschappelijke, maatschappelijke en culturele denkwereld in het Europa van de 17e en 18e eeuw. In deze tweede lezing wordt […]
